Leo XIII.

Dr Leo XIII. (làtiinisch Leo XIII, itàlianisch Leone XIII; aigentlig dr Vincenzo Gioacchino Raffaele Luigi Pecci [vinˈtʃɛntso dʒoakˈkiːno raffaˈɛːle luˈiːdʒi ˈpettʃi]; * 2. März 1810 z’ Carpineto Romano; † 20. Jüüli 1903 z’ Rom) ìsch vu 1878 bis 1903 Pàpscht vu dr reemisch-kàthoolischa Kìrìch gsìì.

Dr Leo XIII. ìsch àls „politischer Pàpscht“ ìn d’ Gschìcht inagànga. Noh dr Äkläärung vu dr Pàpschtliga Unfahlbàrkait ànna 1970 hàt maa gmaint, àss dr Leo XIII. näija Dogma üssschpraacha wurd; dàs hàt’r jedoch nìt gmàcht. Trotzdam kààt maa’ne àls dr äärschta „Enzüklikapàpscht“ ààlüaga: Ar hàt 86 vu dana pàpschtliga Rundschriibs verfàsst, drunter älf ìwwer dr Màriavereehrung. Ar hàt vor àllem s’ Roosakrànzgebat befäärdert un hàt dr Thomischmus àls d’ offiziälla Gotteslehr un Filosofii vu dr Kìrìch bschtìmmt. Üsserdam hàt’r wälla, àss d’ Kìrìch a klààra Schtällung geega-n-ìwwer wìchtiga gsällschàftliga un politischa Äntwìcklunga vu dr Näizitt hàt. Ainersitts hàt’r a hochmìttelàlterliga Ordnung vu Kìrìch un Schtààt befìrwortet, àndersitts hàt’r d’ äärschta Soziààlenzüklika vu dr reemisch-kàthoolischa Kìrìch gschrììwa un hàt domìt d’ kàthoolischa Soziààllehr uffgwarta. Ìn siinera bekànnta Enzüklika Rerum novarum vum Joohr 1891 hàt’r d’ Wìrda vu da Àrwaiter unterschtrììcha un hàt sowohl dr Soziàlìschmus wia àui dr Laissez-faire-Liberàlìschmus verurtailt. Dàs Gschrììwana wìrd àls s’ äärschta Dokümant vu dr modärna kàthoolischa Soziààllehr ààglüagt. Wial’r àn soziààla Frooga Ààtail gnumma hàt, ìsch dr Leo XIII. àls „Àrwaiterpàpscht“ un „Soziààler Pàpscht“ bekànnt gsìì.

Dr Leo XIII. ìsch dr zwaitältschta Pàpscht ìn dr Gschìcht vu dr kàthoolischa Kìrìch gsìì. Ar hàt àui s’ viartlängschta Pontifikààt ghàà noh-n-em Petrus, em Pius IX. un em Johànnis Pooli II. Noh siim Tood ànna 1903 ìsch’r ìn da Vàtikànischa Grotta beardigt worra, àwwer ànna 1924 hàt maa sii Grààb ìn d’ Làteràànbàsilika versätzt.